40 حدیث

كرامت و بزرگوارى آدمیان .

قرآن .
((مـا فـرزنـدان آدم را كرامت بخشیدیم و بر دریا و خشكى سوارشان كردیم و از چیزهاى خوش و پاكیزه روزیشان دادیم و بر بسیارى از آفریدگانمان برتریشان دادیم )).
ـ پـیـامـبـر خدا صلى اللّه علیه و آله هیچ چیز نزد خدا گرامیتر از فرزند آدم نیست عرض شد: اى پیامبر خدا! و نه فرشتگان ؟
! فرمود:فرشتگان , بسان خورشید و ماه مجبورند.
ـ هیچ چیزى نیست كه از هزار همتاى خود بهتر باشد مگر انسان .
ـ امـام صـادق عـلیه السلام شبى كه پیامبر صلى اللّه علیه و آله به معراج برده شد وقت نماز رسید جبرئیل اذان و اقامه گفت و سپس عرض كرد: اى محمد! (براى امامت نماز) پیش برو پیامبر خدا صـلـى اللّه عـلیه و آله فرمود: تو پیش برو, اى جبرئیل ! جبرئیل گفت :از آن زمان كه به ما دستور داده شد بر آدم علیه السلام سجده كنیم خود را بر آدمیان مقدم نمى داریم .
ـ امـام بـاقر علیه السلام ـ بعد از بیان درگذشت آدم علیه السلام ـ : تا آن كه نوبت نماز خواندن بر (جنازه ) آدم رسید هبة اللّه گفت : اى جبرئیل ! جلو برو و بر آدم نماز بخوان جبرئیل علیه السلام به او (فـرزنـد آدم ) گفت : اى هبة اللّه ! خداوند به ما دستور داد كه در بهشت بر پدرت سجده آوریم , پس ما را نسزد كه بر هیچ یك از فرزندانش امامت كنیم .

شرافت مؤمن .

ـ پـیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله هیچ چیز سراغ نداریم كه از هزار همتاى خود بهتر باشدمگر مرد مؤمن را.
ـ امـام بـاقـر عـلیه السلام خداوند هیچ آفریده اى نیافرید كه از مؤمن نزد خدا گرامیتر باشد, زیرا فرشتگان خدمتگزار مؤمنان هستند.
آنچه انسان را بر فرشتگان برترى مى دهد.
ـ امام صادق علیه السلام ـ در پاسخ به این پرسش عبداللّه بن سنان كه : فرشتگان برترند یا آدمیان ؟
ـ : امـیرالمؤمنین على بن ابى طالب علیه السلام فرموده است : خداوند در فرشتگان فقط عقل نهاده است و نه خواهش نفسانى و در ستوران میل و خواهش نهاده است وعقل نه و در بنى آدم هر دو را نـهـاده اسـت پس , آن كه عقلش بر خواهشش چیره آید از فرشتگان بهتر است و هر كه خواهشش برخردش غالب گردد از ستوران بدتر است .
ـ امام على علیه السلام انسان داراى نفس ناطقه (و مدرك معقولات )آفریده شده است , اگر آدمى آن را بـا عـلـم و عـمـل تزكیه كند و بپروراند با گوهرهاى اولیه علتهایش (با ذات عقول مقدسه ) همسان گردد و هرگاه تركیبش معتدل شود و از اضداد جدا گردد (خصلتهاى اخلاقى در او به اعـتـدال گـرایـد و از افراطو تفریط سالم مانند) با آن هفت آسمان قوى و محكم (نفوس فلكیه ) شریك شود.

فلسفه آفرینش انسان .

قرآن .
((و چـون پروردگارت به فرشتگان گفت : من در زمین خلیفه اى مى آفرینم , گفتند: آیا كسى را مى آفرینى كه در زمین فساد كند و خونها بریزد حال آن كه ما به ستایش تو تسبیح مى گوییم و تو را تقدیس مى كنیم ؟
گفت : آنچه من مى دانم شما نمى دانید)).
((جن و انس را نیافریدم مگر تا مرا پرستش كنند)).
((اگر پروردگار تو خواسته بود, هر آینه همه مردم را یك امت مى كرد, ولى همواره گونه گون خواهند بود مگر آنهایى كه پروردگارت بر آنها رحمت آورده و آنها را براى همین بیافریده است )).
ـ امام على علیه السلام به خدا پروایى فرمان دارید و براى نیكوكارى و فرمانبردارى (از خدا) آفریده شده اید.
ـ امـام صـادق علیه السلام ـ در پاسخ به این پرسش زندیق كه خدا چرا خلایق را آفرید حالى كه به آنها نیاز ندارد و از آفریدن آنهاناگزیر نیست و بازیچه كردن ما نیز شایسته او نیست ؟
ـ : آفریدگان را بیافرید تا حكمت خود را نشان دهد و علم خود را به كار زند وتدبیر خویش را بگذراند.
ـ امـام على علیه السلام ـ در هنگام فرا خواندن مردم به جهاد ـ خداوند با دین خود شما را گرامى داشت و براى پرستش خویش شما را بیافرید, پس در اداى حق او بكوشید.
ـ خـداى تـعالى مى فرماید: فرزند آدم ! تو را نیافریدم تا سودى كنم بلكه آفریدیمت تا تو از من سود برى پس , به جاى هر چیز مرا برگزین , زیرا من یاور تو به جاى هر چیزهستم .
ـ امام حسین علیه السلام اى مردم ! خداى عزوجل بندگان را نیافرید مگر تا او را بشناسند چون او را شـنـاخـتـنـد بپرستندش و چون اورا بپرستند از پرستش جز او بى نیاز شوند مردى عرض كرد: فرزند پیامبر خدا! پدر و مادرم فدایت بادا! شناخت خدا چیست ؟
فرمود: شناخت این است كه مردم هر زمانى امام وپیشواى واجب الطاعه خود را بشناسند.
ـ امام صادق علیه السلام ـ درباره آیه ((جن و انس را نیافریدم مگر تا مرا بپرستند)) ـ : آنان را براى عبادت آفرید.
ـ عـلـى بن ابراهیم ـ نیز از آن حضرت ـ : آنان را براى امر و نهى و تكلیف آفرید آنان را نیافرید تا به زور عبادت كنند بلكه براى آزمایش آفرید تا به وسیله اوامر و نواهى خود ایشان را بیازماید.
ـ امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه ((پیوسته گونه گونند مگر آن كس كه خدایت بر او رحمت آورد و بـراى هـمـیـن آنان راآفریده است )) ـ : آنان را بیافرید تا كارى كنند كه مستوجب و سزاوار رحمت خدا شوند و خداوند بر ایشان رحمت آورد.
ـ امـام عـلـى عـلیه السلام آنچه آفرید نه براى افزودن بر قدرتى (از خود) بود و نه به خاطر بیم از پـیـشـامـدهـاى زمان و نه براى آن كه در مصاف با همتایى جنگجو و شریكى كه در مال خود بر او بـرترى مى جوید و مخالفى كه در تبار خود بر او فخر مى فروشد, یارى طلبد, بلكه آنان آفریدگانى هستند پرورده و بندگانى بیمقدار.
ـ امام صادق علیه السلام خداوند تبارك و تعالى آفریدگان خود را بیهوده نیافرید و آنان را به خود رها نكرد بلكه آفریدشان تاقدرت خویش را نشان دهد و تكلیف طاعت خود را به دوش آنها نهد تا با آن سزاوار خشنودى او شوند آنان را نیافرید تا از آنهاسود برد و یا زیانى را به وسیله آنها از خود دور سازد بلكه آفریدشان تا به ایشان سود رساند و به نعمت جاودان برساندشان .
ـ در تـفـسیر آیه ((و همواره گونه گونند مگر آن كس كه پروردگارت به وى رحم آورد و براى هـمـیـن آنها را آفریدم )) ـ : آنان راآفرید تا كارى كنند كه مستوجب رحمت خدا شوند و او بر آنان رحمت آورد.
ـ مـردى از امام صادق علیه السلام پرسید: ما براى شگفتى [ دیگران ] آفریده شده ایم ؟
فرمود: مگر تو براى خدا چه هستى ؟
.
عـرض كـرد: بـراى نـابـود شـدن آفریده شده ایم ؟
فرمود: خاموش پسر برادر! براى ماندن آفریده شده ایم .

چگونگى آفرینش انسان .

قرآن .
((اوسـت آن خدایى كه شما را از خاك , سپس از نطفه ,سپس از لخته خونى بیافریده است آن گاه شـمـا را كودك از رحم مادر بیرون آورد, تا به سن جوانى برسید و پیر شوید بعضى از شما پیش از پیرى بمیرند و بعضى به آن زمان معین مى رسید و شاید به عقل دریابید)).

ناتوانى انسان .

قرآن .
((انسان ناتوان آفریده شده است )).
ـ امـام على علیه السلام بینوا آدمى ! مرگش پوشیده است و بیماریهایش نهفته و كردارش نگاشته شـده پـشـه اى او را مـى آزارد و جـرعـه اى گلوگیر از پاى در مى آوردش و عرق وى را گندیده مى كند.

معیار انسان (1).

ـ امـام عـلـى عـلیه السلام آدمى شبیه ترین چیز به ترازوست یا با نادانى سبك مى شود و یا با علم و دانش سنگین مى گردد.

معیار انسان (2).

ـ امـام عـلـى عـلیه السلام (ارزش ) انسان به دو عضو كوچك اوست : دل و زبان چون بجنگد با دل جنگد و چون زبان باز كند واضح و رسا بگوید.
ـ انسان دو فضیلت و برترى دارد: خرد و گفتار با خرد بهره مى گیرد و با گفتار بهره مى رساند.
ـ اصل و تبار انسان دل اوست و خرد او دینش و مردانگى اش آن جا كه خود را قرار دهد.
ـ انسان با گفتار خود اندازه گرفته مى شود و با كردارش ارزیابى مى گردد.
ـ (ارزش ) انـسان به هوش اوست نه به شكل و شمایلش , (ارزش ) انسان به همت اوست نه به مال و اندوخته اش .

ویژگى انسان كامل .

ـ امـام عـلـى علیه السلام خرد خویش را زنده كرده و نفس خود را میرانده است چندان كه (اندام ) درشـت او نزار شد و خشونتش لطیف نورى بس درخشان براى او تابید وراهش را روشن ساخت و او را در راه راست راند.
ـ همواره خدا را ـ كه نعمتهایش گرانبهاست ـ در برهه اى پس از برهه اى و در زمان میان آمدن دو پـیـامـبـر, بـنـدگانى است كه از در اندیشه شان با آنان راز مى گوید و از در خردشان با ایشان در گفتار است آنان اینچنین چراغهایى در آن تاریكیها بوده اند وراهنمایان در آن شبهه ها.

ظروف طلا و نقره .

ـ ابـن بـزیـغ : از ابـوالحسن الرضا علیه السلام درباره ظرفهاى طلا و نقره پرسیدم , آن حضرت این ظرفها را ناخوش داشت .
ـ امام صادق علیه السلام در ظرفهاى زرین و سیمین غذا نخور.
ـ امـام كـاظـم عـلـیه السلام ظروف زرین و سیمین كالاى كسانى است كه (به خدا و معاد) یقین ندارند.
1 ـ البخل :((بخل ))441 .
1 ـ البدعة :((بدعت ))451 .
1 ـ البدا:((بدا))459 .
1 ـ الابدال :((ابدال ))465 .
1 ـ التبذیر:((ولخرجى ))469 .
1 ـ البر:((نیكوكارى ))473 .
1 ـ البرزخ :((برزخ ))479 .
1 ـ البركة :((بركت ))485 .
1 ـ البرهان :((برهان ))491 .
1 ـ البشر:((خوشرویى ))495 .
بخل .

بخل .

قرآن .
((آنان كه بخل مى ورزند و مردم را به بخل فرمان مى دهندو آنچه را كه خداوند از فضل خویش به آنان داده است پوشیده نگه مى دارند و ما براى كافران عذابى خوار كننده فراهم آورده ایم )).
((آگـاه بـاشید كه شما را دعوت مى كنند تا در راه خدا انفاق كنید بعضى از شما بخل مى ورزند و هـر كـس كـه بخل ورزد در حق خود بخل ورزیده است زیرا خدا بى نیاز است و شما نیازمندانید و اگر روى برتابید به جاى شما مردمى دیگر آرد كه هرگز همسان شما نباشند)).
ـ امـام عـلـى عـلیه السلام بخل در بردارنده بدیهاى هر عیبى است و افسارى است كه (بخیل ) به وسیله آن به سوى هر بدى كشانده مى شود.
ـ امام سجاد علیه السلام من از پروردگارم شرم مى كنم كه براى برادرى از برادران خود از خداوند بـهشت طلب كنم و آن گاه درهم و دینار را از او دریغ دارم , زیرا روز قیامت به من گفته خواهد شد : اگر بهشت [ از تو ] بود هر آینه نسبت به آن بخیلتر و بخیلتر وبخیلتر بودى !!!.
ـ امام هادى علیه السلام بخل نكوهیده ترین خوى است .
ـ امام على علیه السلام بخل عیب و ننگ است .
ـ بخل رداى بینوایى است .
ـ امام رضا علیه السلام بخل آبرو را بر باد مى دهد.
ـ امام على علیه السلام بخل ورزیدن به آنچه در دست دارى بدگمانى به معبود است .
ـ هر كه در مال خود بخل ورزد خوار شود و هر كه در دین خود بخل ورزد سربلند گردد.
ـ بخل ورزیدن مایه دشنام بسیار مى شود.
ـ روایت شده : از بخل بپرهیزید كه بخل آفت است و در انسان آزاده و مؤمن یافت نمى شود بخل با ایمان ناسازگار است .
ـ امـام صـادق عـلـیه السلام اگر خداوند عزوجل براستى پاداش و عوض مى دهد, پس دیگر بخل ورزیدن چرا؟
.
ـ هر كه از بخل برهد به شرافت دست یابد.

بخیل .

ـ امام على علیه السلام آدم بخیل خزانه داروارثان خود است .
ـ بخل همنشین خود را خوار مى دارد و كناره گیر از خود را ارجمند.
ـ بخیل اندكى از مال خود را از خویش دریغ مى دارد و همه آن را به وارثانش مى بخشد.
ـ بخیل آبروى خود را بیشتر از آن كه حفظ كند, از بین مى برد.
ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله بخیل از خدا و مردم بدور است و به آتش نزدیك .
ـ امام على علیه السلام نگاه كردن به بخیل دل را سخت مى كند.
ـ بخیل هیچ دوستى ندارد.
ـ در شگفتم از بخیل كه فقر و نادارى را كه از آن گریزان است به سوى خود مى شتاباند و توانگرى و ثروتى را كه در پى آن است از دست مى دهد او در دنیا مانند تهیدستان به سر مى برد و در آخرت همچون توانگران از او حسابرسى مى شود.
ـ امام صادق علیه السلام در شگفتم از كسى كه دنیا به او روى آورده است و او بخل مى ورزد, یا دنیا از او رویـگردان است و نسبت به آن بخل مى ورزد, زیرا با وجود رویكرد دنیاانفاق به او (آدم بخیل ) زیانى نمى رساند و در صورت پشت كردن دنیا به او بخل و امساك به او سودى نمى رساند.
ـ بخیلان بیش از همه باید براى مردم آرزوى توانگرى كنند, زیرا وقتى مردم بى نیاز شدند از اموال و داراییهاى بخیلان چشم برمى دارند.
ـ در بخل بخیل همین بس كه به خداى خود بدگمان است كسى كه به عوض یقین داشته باشد, بذل و بخشش مى كند.
ـ بخیل نباید به صله رحم چشم بدوزد.
ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله بیگانه ترین شما از من آدم بخیل بد زبان زشت كردار است .
ـ امام على علیه السلام نیاز تو به آدم بخیل خنكتر از زمهریر (سرماى بسیار سخت ) است .
ـ پـیـامـبـر خدا صلى اللّه علیه و آله در روز رستاخیز آتش با سه نفر سخن مى گوید و به ثروتمند مـى گـوید: اى كسى كه خداونددنیایى فراوان و فراخ و سرشار به تو داد و فقیر اندكى قرض از تو خواست و تو ندادى و بخل ورزیدى پس (آتش ) او را فرومى بلعد.

ویژگیهاى بخیل .

ـ امام صادق علیه السلام بخیل كسى است كه مالى را به ناروا به دست آورد و آن را بیجا خرج كند.
ـ پـیـامـبـر خدا صلى اللّه علیه و آله بخیل واقعى كسى است كه از پرداخت زكات واجب مال خود سرباز مى زند و از بخشش به قوم وخویشان خود دریغ مى ورزد و در جز این موارد تبذیر مى كند.
ـ امـام كـاظـم علیه السلام بخیل كسى است كه در پرداخت آنچه خدا بر او واجب كرده است بخل ورزد.
ـ پـیـامـبـر خـدا صـلى اللّه علیه و آله مردان چهار گروهند: بخشنده , بزرگوار, بخیل و فرومایه بـخـشـنـده كـسـى اسـت كـه مـى خورد ومى خوراند, بزرگوار كسى است كه خود نمى خورد و مـى خـورانـد, بـخـیل كسى است كه مى خورد و به كسى چیزى نمى دهد و فرومایه كسى است نه مى خورد و نه به كسى مى دهد.
ـ بخیل واقعى كسى است كه نام من نزد او برده شود و بر من درود نفرستد.
ـ امام صادق علیه السلام بخیل كسى است كه از سلام كردن بخل ورزد.

بخیل كمتر آسایش دارد.

ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله آدم بخیل كمتر از همه مردم آسایش دارد.
ـ امام صادق علیه السلام بخیل آسایش ندارد.
ـ امام رضا علیه السلام ـ از پدران بزرگوارش ـ : امیرالمؤمنین علیه السلام این شعر را مى خواند:.
مردمان با قدرت آفریده شدند.
برخى از آنان بخشنده اند و برخى دیگر بخیل .
آن كه بخشنده است در آسودگى است .
اما بخیل در نحوستى دیر پاى است .

بخیلترین مردم .

ـ پـیـامبر خدا صلى اللّه علیه و آله بخیلترین مردم كسى است كه در پرداخت آنچه خدا بر او واجب گردانیده است بخل ورزد.
ـ امـام عـلـى عـلیه السلام بخیلترین مردم كسى است كه مال خویش را از خود دریغ دارد و براى وارثانش بگذارد.
ـ دریغ كردن از پرداخت اموالى كه خدا واجب كرده است زشت ترین نوع بخل است .
ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام امیرالمؤمنین پنج بار شتر ((19)) خرما براى مردى فرستاد مردى به امیرالمؤمنین عرض كرد: به خدا قسم فلانى از تو (این مقدار) نخواسته است , یك بار ازپنج بار براى او كـافى است امیرالمؤمنین فرمود: خدا امثال تو را در میان مؤمنان زیاد نكند! من مى بخشم و تو بخل مى ورزى !.
ـ امام على علیه السلام چشم پوشیدن از آنچه در دست مردم است بالاتر از بخشندگى است .
ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله بخیلترین مردم كسى است كه در سلام كردن بخل ورزد.

نشانه بخل .

ـ امام على علیه السلام بهانه تراشى نشانه بخل است .
ـ انسان بخیل عذر و بهانه مى آورد.

بدعت .

بدعتگذارى .

ـ امـام عـلـى عـلیه السلام هیچ بدعتى نهاده نشد مگر آن كه بدان سبب سنتى ترك شد از بدعتها بـپـرهیزید و راه روشن را در پیش گیرید, بهترین كارها آن است كه پیشینه داشته باشد و بدترین آنها آن است كه نو پدید و بى سابقه باشد.
ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله بدترین كارها آن است كه نوپدید و بى سابقه باشد بدانید هر بدعتى گمراهى است بدانید كه هرگمراهى فرجامش آتش است .
ـ پیروى كنید و بدعت مگذارید كه آنچه شما را كفایت كند گفته شده است .
ـ امام على علیه السلام چیزى مانند بدعتها دین را ویران و تباه نكرده است .
ـ پـیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله مبادا سنتى را بدعتگذارى , زیرا اگر بنده سنت بدى را به وجود آورد گناه آن و گناه كسى كه به آن عمل كند به گردن اوست .
ـ امام صادق علیه السلام از رسول خدا صلى اللّه علیه و آله درباره كسى كه (در دین ) نوآورى كند یا نوآورى را پناه دهد سؤال شد, فرمود: او كسى است كه در اسلام بدعتى بگذارد یا بدون حد كسى را مثله كند یا دست به چپاول و غارتى بزند كه نگاههاى مسلمانان به سوى آن كشانده شود (براى مسلمانان تازگى داشته باشد) یا از بدعتگذار دفاع كند یا او را یارى رساند یا كمكش كند.

بدعتگذاران .

ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله بدعتگذاران بدترین مردم و موجودات هستند.
ـ در تـفـسـیـر آیه ((آنان كه دین خود را فرقه فرقه كردند و گروه گروه شدند)) ـ : اینان همان بدعتگذاران و هوا پرستانند توبه آنان پذیرفته نیست من از آنان بیزارم و آنان از من بیزارند.
ـ بدعتگذاران سگهاى اهل دوزخ هستند.

معناى بدعت .

ـ امام على علیه السلام بدعتگذاران كسانى هستند كه با فرمان خدا و كتاب او و پیامبرش مخالفت مى ورزند و بر اساس راى و هواهاى نفسانى خود عمل مى كنند, هر چندشمارشان بسیار باشد.
ـ امام صادق علیه السلام هر كه مردم را به خود فرا خواند, حال آن كه در میان آنان داناتر و عالمتر از او هست , بدعتگذارى گمراه است .

رویگرداندن از بدعتگذار.

ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله هرگاه بدعتگذارى رادیدید به او رو ترش كنید.
ـ هر كه به روى بدعتگذار لبخند بزند به نابود كردن دین خود كمك كرده است .
ـ هر كس بدعتگذارى را به وحشت افكند خداوند قلب او را از آرامش و ایمان بیاكند.
ـ هر كه از روى نفرت و دشمنى از بدعتگذار روى گرداند خداوند دل او را از آرامش و ایمان لبریز سازد.
ـ هـر كـه از سـر بـغض و دشمنى با بدعتگذار از او روى گرداند خداوند دل او را آكنده از یقین و خشنودى كند.
ـ هر كس نزد بدعتگذارى برود و او را احترام كند در نابودى اسلام كوشیده است .
ـ هرگاه شكاكان وبدعتگذاران پس ازمن را دیدید از آنان بیزارى نشان دهید و تا مى توانید به ایشان بد و ناسزا بگویید و بر آنان بتازید تا در تباه كردن اسلام چشم طمع ندوزند, مردم را از آنان بر حذر داریـد و از بـدعـتهاى آنان چیزى نیاموزید, بدین سان خداوندبراى شما ثوابها مى نویسد ودرجات شما را در آخرت رفعت مى بخشد.

بدعتگذار و عبادت .

ـ پـیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله هر كس به بدعتى عمل كند شیطان او را با عبادت تنها گذارد و خشوع و گریه بر او افكند.
ـ هـر گاه گناهان بنده به اوج خود رسد اختیار دار چشمان خود گردد و تا بخواهد از آنها اشك فرو ریزد.
ـ امـام عـلـى عـلـیـه السلام سوگند به خدا كه شنیدم پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله مى فرماید: هـرگاه شیطان مردمى را به ارتكاب زشتیها مانند زنا, میگسارى , ربا خوارى و پلیدیها و گناهانى ایـنچنین وا دارد عبادت شدید و خشوع و ركوع و خضوع و سجود رامحبوب آنان گرداند و سپس ایشان را به ولایت و پیروى از پیشوایانى كه به آتش فرا مى خوانند, وادار كند.
ـ پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله مؤمن از دل مى گریدو منافق از سر.

نظرات شما عزیزان: